Sa mga nakaraang buwan, muling umusbong ang mga isyu at kontrobersiya tungkol sa mga ginawang hakbang ng dating Pangulong Rodrigo Duterte, partikular ang kanyang kampanya laban sa droga na tinaguriang “war on drugs.” Isa sa mga pinakamabigat na akusasyon na lumutang ay ang mga extrajudicial killings (EJK) na naganap sa ilalim ng kanyang administrasyon. Sa paglalantad ni Senator Bong Go sa mga kalukuhan na naganap sa panahon ng kanyang pamumuno, nagbigay siya ng bagong liwanag sa mga pangyayaring ito, na nagdulot ng matinding reaksyon mula sa publiko at mga kritiko.
Ang kampanya ni Duterte laban sa droga ay naging kontrobersyal mula sa simula. Sa kanyang unang talumpati bilang pangulo, ipinahayag niya ang kanyang matinding layunin na sugpuin ang illegal na droga sa bansa. Maraming mga tao ang sumuporta sa kanyang adbokasiya, ngunit kasabay nito ay ang paglitaw ng mga ulat tungkol sa mga pagpaslang sa mga suspected na drug offenders. Ang mga ito ay nagdulot ng pangamba at takot sa lipunan, na nagbigay-diin sa mga paglabag sa karapatang pantao na naganap sa panahon ng kanyang administrasyon.
Sa kanyang mga pahayag, inilarawan ni Bong Go ang mga insidente ng EJK na naganap sa ilalim ng pamumuno ni Duterte. Binanggit niya ang mga ulat ng mga pagkamatay ng mga inosenteng tao na naipit sa mga operasyon ng pulisya, na nagbigay-diin sa mga hindi makatarungang paraan ng pagkuha ng hustisya. Ayon sa mga testimonya ng mga kaanak ng mga biktima, maraming buhay ang nawasak dahil sa mga maling akusasyon at hindi makatarungang pagtrato ng mga awtoridad. Ang mga pahayag ni Go ay nagbigay-diin sa pangangailangan ng masusing pagsisiyasat at accountability sa mga opisyal na sangkot sa mga paglabag.
Isa sa mga pangunahing isyu na inilahad ni Bong Go ay ang pagkakaroon ng mga “tokhang” na operasyon, kung saan ang mga pulis ay tumutok sa mga suspected drug users at dealers. Sa mga operasyon na ito, hindi maikakaila na maraming buhay ang nawala, at ang mga tao ay nagtanong kung ito ba ay talagang makatarungan o isang paraan ng pagkitil ng buhay. Ang mga insidente ng pagpatay sa ilalim ng “tokhang” ay nagbigay-diin sa kakulangan ng due process at paglabag sa mga karapatang pantao. Ang mga salitang ito ay nagpatunay na hindi lamang mga biktima ng droga ang naapektuhan kundi pati na rin ang mga pamilya at komunidad na nagdusa sa mga pangyayaring ito.
Ang mga pahayag ni Bong Go ay umabot sa mga international organizations na nag-aalala sa estado ng karapatang pantao sa Pilipinas. Maraming mga bansa ang nagbigay ng kanilang suporta sa mga biktima at naghayag ng kanilang pagkondena sa mga EJK na naganap sa ilalim ng administrasyon ni Duterte. Ang mga report mula sa United Nations at iba pang mga international bodies ay nagbigay-diin sa mga insidente ng pagpatay at ang pangangailangan ng gobyerno na tugunan ang mga paglabag na ito. Ang mga pahayag ni Go ay nagbigay-diin sa responsibilidad ng gobyerno na itaguyod ang karapatang pantao at itigil ang mga paglabag na ito.
Sa kabila ng mga patunay at testimonya, may mga patuloy na nagtanggol kay Duterte at sa kanyang mga hakbang. Ang mga tagasuporta ng dating pangulo ay nagsasabing ang kanyang kampanya laban sa droga ay nagbigay ng kaunting katahimikan sa mga komunidad at nagpalakas ng tiwala sa mga awtoridad. Gayunpaman, ang mga argumento na ito ay hindi nakaligtas sa mga argumento ng mga kritiko na nagsasabing ang mga benepisyo na ito ay hindi kaayon ng mga buhay na nawala at ang mga paglabag sa karapatang pantao na naganap.
Ang mga pahayag ni Bong Go ay nagbigay-diin sa pangangailangan ng masusing pagsusuri sa mga polisiya ng gobyerno at ang epekto ng mga ito sa mga mamamayan. Maraming mga tao ang nagtanong kung paano makakabawi ang gobyerno sa mga pagkakamali na naganap noong panahon ni Duterte. Ang mga boses ng mga biktima at kanilang mga pamilya ay dapat pahalagahan, at ang mga hakbang upang ituwid ang mga pagkakamali ng nakaraan ay dapat ipatupad. Ang mga hakbang na ito ay bahagi ng proseso ng pagbuo muli ng tiwala ng tao sa gobyerno.
Maraming mga grupo ang nag-organisa ng mga rally at protesta upang ipahayag ang kanilang saloobin sa mga EJK at ang mga epekto nito sa lipunan. Ang mga ito ay nagbigay-diin sa mga isyu ng karapatang pantao at ang pangangailangan ng mas malawak na pag-unawa sa mga problemang dulot ng illegal na droga. Sa mga kaganapang ito, ang mga boses ng mga biktima at kanilang mga pamilya ay naging sentro ng diskurso, na nagbigay-diin sa kanilang karapatan na makuha ang hustisya at ang pangangailangan ng pagbabago sa mga polisiya ng gobyerno.
Dapat ding isaalang-alang ang mga hakbang na maaaring gawin ng kasalukuyang administrasyon upang ituwid ang mga pagkakamali ng nakaraan. Ang mga programang nakatuon sa rehabilitasyon at pagsuporta sa mga biktima ng droga ay maaaring maging hakbang patungo sa pagbuo muli ng tiwala ng tao. Ang mga hakbang na ito ay hindi lamang dapat nakatuon sa mga biktima kundi pati na rin sa mga komunidad na naapektuhan ng mga patakaran ng nakaraan. Sa ganitong paraan, makakabawi ang gobyerno sa mga pagkakamali nito at maipapakita ang tunay na malasakit sa mga mamamayan.
Sa huli, ang mga pahayag ni Bong Go tungkol sa mga kalukuhang naganap sa ilalim ng pamumuno ni Rodrigo Duterte ay nagbigay-diin sa pangangailangan ng accountability at transparency sa pamahalaan. Ang mga isyu ng extrajudicial killings at iba pang paglabag sa karapatang pantao ay hindi dapat balewalain. Kailangan ng mga hakbang upang ituwid ang mga pagkakamali ng nakaraan at tiyakin na ang mga boses ng mga biktima ay maririnig. Ang tunay na pagbabago ay nagsisimula sa pagkilala sa mga pagkakamali at ang pagtutok sa mga solusyon na makakapagbigay ng hustisya at kapayapaan sa mga mamamayan.
Watch video:
